Eat Move Sleep

(90)% သောလူတွေဟာ သူတို့ရဲ့ ဘဝနေထိုင်မှုပုံစံတွေကို အနည်းငယ်ပြောင်းလဲလိုက်တာနဲ့ အသက် (90)လောက်ထိ အသက်ရှင်နိုင်တယ်ဆိုတာ မိတ်ဆွေတို့ သိကြပါသလား။ ယနေ့ခေတ်မှာ သေဆုံးမှုများတဲ့ ရောဂါတွေဖြစ်တဲ့ ‌ဆီးချို၊ နှလုံးရောဂါနဲ့ ကင်ဆာတို့လို ရောဂါတွေကို ရှောင်ရှားဖို့ ပိုမိုကောင်းမွန်တဲ့ လူနေမှုပုံစံကို ရွေးချယ်ခြင်းဖြင့် ကာကွယ်နိုင်ပါတယ်။

အဲဒါကဘာလဲဆိုတော့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အိပ်စက်ခြင်း၊ အစားအစာနဲ့ လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ရိုးလုပ်စဉ်တွေကို ကောင်းမွန်အောင် ပြုပြင် ပြင်ဆင်လိုက်ခြင်းဖြင့်ပေါ့။ အရောင်းရဆုံး စာရေးဆရာတစ်ယောက်ဖြစ်တဲ့ စာရေးဆရာ Tom Rath ရဲ့ Eat Move Sleep ဆိုတဲ့ ဒီစာအုပ်ဟာ လက်တွေ့ကျတဲ့ အကြံဉာဏ်တွေ၊ ထိုးထွင်သိမြင်နိုင်တဲ့ သုတေသနပြုမှုတွေနဲ့ ပြည့်နှက်နေပြီး ကိုယ့်ရဲ့ဘဝကို ပြောင်းလဲဖို့ လမ်းညွှန်ချက်တွေ များစွာ ပါဝင်နေပါတယ်။ 
ဒီစာအုပ်ဟာ ပိုပြီးတော့ အသက်ရှည်ရှည် နေထိုင်လိုသူတွေ၊ ပိုမိုကျန်းမာသန်စွမ်းတဲ့ ဘဝပုံစံနဲ့ နေထိုင်လိုသူတွေ အတွက် အကောင်းဆုံး စာအုပ်တစ်အုပ်ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီစာအုပ်မှာ ရုပ်မြင်သံကြားတွေကို အလွန်အကျွံကြည့်ရှုတာဟာ ကိုယ့်ကို ဘယ်လိုသတ်နေသလဲဆိုတာတွေနဲ့ သကြားဟာ နီကိုဒင်းထက် ဘာကြောင့် အန္တရာယ်ရှိသလဲဆိုတာတွေကို လေ့လာရပါလိမ့်မယ်။

Eat Move Sleep

ကိုယ့်ရဲ့ကျန်းမာရေးကို ကောင်းမွန်စေဖို့ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ အစားအစာတွေကို စနစ်တကျ စားခဲ့ဖူးပါသလား။ ဒါမှမဟုတ် သက်တမ်းရှည်ရှည်နေပြီး ကျန်းမာတဲ့ဘဝနဲ့ ဘယ်လိုရှင်သန်ရမလဲဆိုတာကို စဉ်းစားခဲ့ဖူးပါသလား။ အဲဒီမေးခွန်းတွေအတွက် လိုအပ်နေတဲ့အ​ဖြေက ဒီ " Eat Move Sleep " စာအုပ်မှာ ရှိပါတယ်။ 
Tom Rath ဟာ သူ့ရဲ့နာတာရှည် ရောဂါကြောင့် အသက်ရှည်ရှည် ကျန်းကျန်းမာမာ နေရဖို့ ဘယ်လိုနေတာက အဆင်ပြေနိုင်မလဲဆိုတာကို တစ်သက်လုံး ရှာဖွေခဲ့ပါတယ်။ သူ့ရဲ့စာအုပ်မှာ သူကိုယ်တိုင်လုပ်ထားတဲ့ ခိုင်လုံတဲ့ သုတေသနတွေနဲ့ ကျောထောက်နောက်ခံပြုထားတဲ့ လက်တွေ့ကျတဲ့ အကြံဉာဏ်တွေကို မျှဝေပေးထားပါတယ်။ ဒါကြောင့် အသက်ရှည်ရှည်နဲ့ ကျန်းမာတဲ့ ဘဝနဲ့ ဘယ်လို ရှင်သန် နေထိုင်ရမလဲဆိုတာ စာဖတ်သူမိတ်ဆွေတို့ သိရှိခွင့်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့ အများစုဟာ အိပ်စက်ခြင်းပုံစံတွေကို ကိုင်တွယ်ခြင်းနဲ့ အစားအစာမျိုးစုံကို စားသုံးခြင်းဖြင့် ကျွန်တော်တို့ရဲ့ နေထိုင်မှုပုံစံကို တိုးတက်အောင် ကြိုးစားခဲ့ကြပါတယ်။ တစ်ချို့က သူတို့ရဲ့ ဘဝပုံစံကို တိုးတက်စေဖို့ အားကစားလုပ်တဲ့ပုံစံတွေ၊ ဒါမှမဟုတ် လေ့ကျင့်ခန်းအစီအစဉ်တွေကို ပြောင်းလဲကြပါတယ်။ Rath က "တကယ်လို့ ကိုယ်ဟာ ဒီပုံစံနယ်ပယ်ထဲက တစ်ခုခုကိုသာ လက်ကိုင်ထားတယ်ဆိုရင် ရေရှည်မှာ ထူးခြားမှုရှိမှာ မဟုတ်ဘူး"လို့ ဆိုထားပါတယ်။ ကိုယ်ရဲ့ဘဝပုံစံကို တကယ်တိုးတက်ချင်တယ်ဆိုရင် ကျန်းမာရေးနဲ့ ညီညွတ်တဲ့အစားအစာတွေ၊ ပုံမှန်လေ့ကျင့်ခန်းတွေ၊ လုံလောက်အောင် အိပ်တာတွေ စတဲ့ သုံးမျိုးစလုံးကို လုပ်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဒီသုံးခုစလုံးဟာ တစ်ခုပေါ်ကိုတစ်ခု အပြန်အလှန် မှီခိုနေကြတာဖြစ်ပါတယ်။ ဥပမာ ကိုယ်က ကောင်းကောင်းအနားယူထားတယ်။ ညဘက်မှာလည်း လုံလုံလောက်လောက် အိပ်စက်ခဲ့တယ်ဆိုရင် မနက်စာကို ကောင်းကောင်းစားချင်လာပါလိမ့်မယ်။ မနက်ပိုင်းမှာ အစားကောင်းကောင်းစားတာဟာ လေ့ကျင့်ခန်းတွေလုပ်ဖို့အတွက် စွမ်းအင်တွေပိုမိုရရှိစေပြီး ပိုပြီးအနားယူအိပ်စက်ဖို့ တွန်းအားတွေကို ပြန်လည် ဖြစ်ထွန်းစေပါလိမ့်မယ်။ 
ကျွန်တော်တို့ရဲ့ လူနေမှုပုံစံကို တိုးတက်စေတဲ့ အကျိုးကျေးဇူးတွေကတော့ ချဲ့ထွင်ပြီးပြောနေစရာမလိုအောင်ပါပဲ။ခုခေတ် လူသုံးယောက်မှာ နှစ်‌‌ယောက်က နှလုံးရောဂါ ဒါမှမဟုတ် ကင်ဆာရောဂါနဲ့ သေဆုံးနေကြ
ပါတယ်။ ကျန်းမာတဲ့ဘဝနေထိုင်မှုပုံစံနဲ့နေထိုင်ခြင်းဟာ ဒီနှစ်ခုလုံးကို ကြိုတင်တားဆီးပေးနိုင်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် (90)% သော လူတွေဟာ သူတို့ရဲ့ဘဝနေထိုင်မှုပုံစံကို အနည်းငယ်ပြောင်းလဲလိုက်တာနဲ့ အသက် (90) အရွယ်လောက်ထိတောင် နေနိုင်ကြပါတယ်။ 
Rath ရဲ့အသက် (16) နှစ်အရွယ်မှာ Von Hippel-Lindau (VHL) လို့ခေါ်တဲ့ ရှားပါးတဲ့ရောဂါလက္ခဏာကို တွေ့ရှိပြီးတဲ့နောက် သူ့ရဲ့ဘဝနေထိုင်မှုပုံစံကို တိုးတက်ဖို့အတွက် လုပ်ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။ VHL ဟာ ခန္ဓာကိုယ်အတွင်းရှိ ကင်ဆာနဲ့ အကျိတ်တွေကြီးထွားမှုကို နှိမ်နှင်းနိုင်တဲ့ မျိုးရိုးဗီဇမရှိတဲ့ အခြေအနေတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။ သူ့ရဲ့အကျိတ်တစ်ခုကြောင့် မျက်စိတစ်ဖက် ကွယ်သွားခဲ့ပေမယ့်လည်း သူဟာ မှန်ကန်တဲ့‌ နေထိုင်မှုပုံစံကြောင့် အသက်ရှည်ရှည် ကျန်းကျန်းမာမာ နေထိုင်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ နေ့စဉ်‌နေ့တိုင်းလုပ်တဲ့ ရွေးချယ်မှုတွေက နောက်ဆုံးမှာ ကျွန်တော်တို့ ဘယ်လောက်ထိ အသက်ရှင်နေထိုင်နိုင်မယ်ဆိုတာကို အဆုံးအဖြတ်ပေးပါလိမ့်မယ်။ ကိုယ့်အသက်ကို ကိုယ်ပဲမွေးယူရမှာပါ။ 

အစားစားခြင်း

ကျွန်တော်တို့ အများစုက အစားအစာကို အတိုင်းအတာနဲ့ စားသောက်ခြင်းဟာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ကျန်းမာရေးအပေါ် ရေရှည်အကျိုးသက်ရောက်မှု ရှိလိမ့်မယ်လို့ ယုံကြည်ကြပါတယ်။ ဝမ်းနည်းစရာ တစ်ခုက အဲဒါဟာ တကယ်တော့ မမှန်ကန်ပါဘူး။ ပြဿနာကတော့ အတိုင်းအစနဲ့ စားသောက်တာဟာ ယေဘုယျအားဖြင့် ယာယီပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ကိုယ်ဟာ အမြဲတမ်း တည်မြဲတဲ့ အပြုသဘောသက်ရောက်မှု ရှိချင်တယ်ဆိုရင် ကိုယ့်ရဲ့အစာစားတဲ့ အလေ့အထကို ပြောင်းလဲသင့်ပါတယ်။ 
ဒီလိုလုပ်ဖို့ ပထမခြေလှမ်းကတော့ အစာစားတဲ့အခါတိုင်း၊ တစ်ခုခု သောက်တဲ့အခါတိုင်း ဒါဟာ ကိုယ်ရဲ့ခန္ဓာကိုယ်အတွက် အကျိုးရှိစေရဲ့လား၊ အကျိုးယုတ်စေလား ဆိုတာကို မေးခွန်းထုတ်တာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဥပမာအနေနဲ့ ဆိုဒါကို သောက်တာထက် ရေကိုသောက်ဖို့ ရွေးချယ်တာဟာ အကျိုးရှိစေပါတယ်။ ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေအစား အကြော်အလှော်တွေကို စားသုံးတာဟာ အကျိုးယုတ်စေပါတယ်။ 
တစ်ခုခုက ကိုယ့်ရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်အတွက် အကျိုးရှိမလားဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်ဖို့ Rath က သာမန် မှားယွင်းတဲ့ယူဆချက်တစ်ချို့ကို ရှင်းလင်းဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။ လူအများစုက ဥပမာ ကယ်လိုရီနည်းနည်းစားတာဟာ ကိုယ့်အတွက် ပိုကောင်းတယ်လို့ ယုံကြည်ကြပါတယ်။ အမှန်ကတော့ ကိုယ်သောက်တာ၊ စား‌တာတွေမှာ ဘယ်လောက် ကာဗွန်ဟိုက်ဒရိတ်နဲ့ သကြားဓာတ်ပါသလဲဆိုတာကို ကြည့်ဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ အများစုက အဲဒါတွေများနေပြီးတော့ ပရိုတင်းဓာတ် ပါဝင်မှုမှာ လုံလောက်မှု မရှိကြပါဘူး။ 
အဲဒီတော့ နောက်ကိုဘာစားရမလဲ ဆုံးဖြတ်တဲ့အခါ ကာဗွန်ဟိုက်ဒရိတ်နဲ့ ပရိုတင်းကြားက အချိုးတစ်ခုကို ကြည့်ပါ။ အကောင်းဆုံး နည်းလမ်းကတော့ (1 အချိုး 1)ပဲဖြစ်ပါတယ်။ ကိုယ်အနေနဲ့ (10 အချိုး 1)လို အချိုးမျိုးကို ရှောင်ရှားသင့်ပါတယ်။
ကျန်းမာ‌ရေးအတွက် ပိုပြီးဆိုးတာက သန့်စင်ပြီး ကာဗွန်ဟိုက်ဒရိတ်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့ပိုပြီး သန့်စင်လေလေ သူတို့ကို ပိုလိုချင်လေလေဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။ သန့်စင်ထားတဲ့ ကာဗွန်ဟိုက်ဒရိတ်တွေနေရာမှာ အသီးအရွက်တွေနဲ့ တတ်နိုင်သလောက်အစားထိုးဖို့ ပြုလုပ်သင့်ပါတယ်။ အသီးအရွက်တွေမှာလဲ ကိုယ်လိုအပ်တဲ့ ကာဗွန်ဟိုက်ဒရိတ်ဓာတ်က အလုံအလောက် ပါဝင်ပြီးဖြစ်ပါတယ်။ ငါးပိ၊ ပေါင်မုန့်၊ ဆန်တို့ကို ရှောင်ပါ။
သကြားဟာလဲ ကာဗွန်ဟိုက်ဒရိတ်လိုပဲ ခန္ဓာကိုယ်အတွက် ဆိုးဝါးပါတယ်။ သူတို့ဟာ နီကိုဒင်း လိုပဲ အလွန်စွဲလမ်းစေတဲ့ အဆိပ်ဖြစ်ပြီး ဆီးချိုရောဂါ၊ အဝလွန်ခြင်း၊ နှလုံးရောဂါနဲ့ ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေကို တိုးစေပါတယ်။ ကိုယ့်ရဲ့အစားအစာကနေ သကြားကို လုံးဝရှောင်ရှားဖို့ဆိုတာလဲ မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် သကြားထပ်ထည့်တာကို ရှောင်ရှားပြီးတော့ စတင်နိုင်ပါတယ်။ သကြားဟာ အာဟာရဓာတ် မရှိတဲ့အတွက် သကြား (10)ဂရမ် ထက်ပိုတဲ့ ထုတ်ကုန်တွေကို ရှောင်ပါ။ သဘော်ပင်၊ နာနတ်ပင်တွေရဲ့ ဝတ်ရည်၊ ပြောင်းဖူးရည်၊ ပျားရည် စတဲ့ ပိုပြီး ကျန်းမာတဲ့ ရွေးချယ်စရာတွေဟာလဲ အတူတူပါပဲ။ 
နောက်ထပ် မကောင်းတဲ့ အလေ့အကျင့်ကတော့ ကျွန်တော်တို့ကို လိုအပ်တာထက် ပိုပြီးစားဖို့ တိုက်တွန်းနေတဲ့ ကျွန်တော်တို့စိတ် ရဲ့ ယိမ်းယိုင်မှုတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီဟာကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းနိုင်မယ့် နည်းလမ်းကတော့ စားပွဲပေါ်ကနေ စားသောက်စရာတွေကို ဝေးဝေးမှာ ထားဖို့ပါပဲ။ ဒါဟာ မလိုအပ်တာတွေ ထပ်စားဖို့ ဆွဲဆောင်တာတွေကို လျေ့ာနည်းစေပါတယ်။ စားစရာ ထပ်ယူဖို့ စားနေရာကနေ ထရတဲ့အခါမှာ ကိုယ်ဟာ ဗိုက်ဆာနေသေးလား၊ မဆာဘူးလားဆိုတာကို သတိရှိရှိနဲ့ ဆုံးဖြတ်ပါလိမ့်မယ်။ အလားတူပဲ ကိုယ်ရဲ့ ပန်းကန်ထဲမှာ ရှိတဲ့အနေအထားကိုလည်း ကိုယ်ဘယ်လောက်စားမယ်ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်ပါလိမ့်မယ်။  
Rath က နောက်ထပ်ကျန်နေတဲ့ အစားအစာတွေအတွက် ကိုယ်မှီခိုရမယ့် အစားအစာတွေကို အရင်စားပါလို့ ဆိုထားပါတယ်။ ဒါကြောင့် အသုပ် ဒါမှမဟုတ် ဟင်းသီးဟင်းရွက် တွေလို ကျန်းမာရေးအတွက် သင့်တော်တဲ့ အစားအစာတွေကို အရင်စားသင့်ပါတယ်။ အဲဒီလိုစားပြီးလို့ ဗိုက်ပြည့်သွားတဲ့အခါမျိုးမှာ ကစီဓာတ်နဲ့ အချိုပွဲတွေအတွက် ထပ်စားမယ့် ကိုယ့်ရဲ့ အစားစားချင်စိတ်ကို လျော့နည်းစေပါလိမ့်မယ်။ ခြုံပြီးပြောရရင် ဆိုလိုတာက ကိုယ်ဟာ အစာနည်းနည်းစားပြီး ကိုယ့်ရဲ့အစာစားတဲ့အကျင့်ဟာ ကျန်းမာရေးနှင့် ညီညွတ်နေဖို့ပါပဲ။

ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုလုပ်ခြင်း

ပြောမယ့်အကြောင်းအရာက လူကြိုက်များတဲ့ ယုံကြည်ချက်နဲ့ ဆန့်ကျင်နေပါတယ်။ နားချိန်တွေမှာ လှုပ်ရှားမှုမရှိဘဲ အချိန်ဖြုန်းနေတယ်ဆိုရင် လေ့ကျင့်ခန်းပုံမှန်လုပ်တာဟာလည်း ထူးခြားမှာမဟုတ်ပါဘူး။ ရေရှည်တည်တံ့တဲ့ ရလဒ်ကို ရရှိဖို့ ကိုယ့်ရဲ့လုပ်ငန်းဆောင်တာတွေကို တက်တက်ကြွကြွ လုပ်ဆောင်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။
ကံမကောင်းစွာပါပဲ။ ယနေ့ခေတ်မှာ လူတွေလုပ်နေရတဲ့ အလုပ်အကိုင်တွေထဲက နှစ်ဆယ်ရာခိုင်နှုန်းသောအလုပ်တွေမှာပဲ လူတွေဟာ ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုရှိကြပြီး ဆီးချိုရောဂါနဲ့ အဝလွန်မှုရောဂါ ဖြစ်ပွားနှုန်းတွေ မြင့်တက်လာပါတယ်။ အဲဒါနဲ့အမျှ အချိန်ပေးပြီး လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ဖို့ဟာ ယနေ့ခေတ်မှာ အတော်လေးခက်ခဲ လာပါတယ်။ ပျမ်းမျှအားဖြင့် လူတော်တော်များများဟာ အိပ်ချိန်ထက် ထိုင်နေချိန်က ပိုများနေပါတယ်လို့ Rath က ဆိုပါတယ်။ 
အချိန်အကြာကြီး ထိုင်တာဟာ ကိုယ့်ရဲ့ကျန်းမာရေးကို ဆိုးကျိုး‌သက်ရောက်စေပါတယ်။ ဒါဟာ ဆဲလ်တွေကို ဖိအားဖြစ်စေပြီး အဲဒီနေ့မှာ အဆီ (50)%ကို ပိုမိုထုတ်လုပ်စေပါတယ်။ သုတေသနတစ်ခုအရ တကယ်လို့ ကိုယ်ဟာ တစ်နေ့ကို တီဗွီကြည့်တာ (4)နာရီထက် ပိုနေတယ်ဆိုရင် ရေရှည်မှာ နှလုံးနဲ့ပက်သက်တဲ့ ပြဿနာ ဖြစ်နိုင်ခြေ နှစ်ဆပိုများပါတယ်။ တကယ်လို့ ကိုယ်ဟာ တီဗွီရှေ့မှာ အချိန်ကြာကြာ ပိုဖြုန်းမိတယ်ဆိုရင် ဘယ်လိုအကြောင်းကြောင့်မဆို သေဆုံးနိုင်ခြေ (48)%တိုးလာပါတယ်။ သုတေသနပြုချက်တွေအရ ကိုယ့်ရဲ့တစ်နေ့တာမှာ (15)မိနစ်လောက် ပုံမှန် လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်တာဟာ ကိုယ့်ရဲ့သက်တမ်းကို (3)နှစ်အထိတိုးစေတယ်လို့ ပြသခဲ့ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် လူ့သတ်တမ်းကို နောက်ထပ် (15)မိနစ်တိုင်းမှာ (4)%တိုးစေပါတယ်။ 
ဒါကြောင့် ကျန်းမာရေး သုခချမ်းသာအတွက် မလှုပ်မရှားနဲ့ လေ့ကျင့်ခန်းမလုပ်တာတွေကို ရှောင်ရှားဖို့ အလွန်အရေးကြီးပါတယ်။ ဒီစာအုပ်ကိုရေးခဲ့တဲ့ Rath လိုပဲ အပြေးလေ့ကျင့်စက်ပေါ်မှာ လမ်းလျှောက်ရင်း အလုပ်လုပ်လို့ရပါတယ်။ ရုပ်ရှင်ကြည့်ရင်းနဲ့ လေ့ကျင့်ခန်းကို တစ်ချိန်တည်းမှာ လုပ်နိုင်ပါတယ်။ တကယ်လို့ ကိုယ့်ရဲ့တစ်နေ့တာမှာ ဘယ်နေရာကိုမဆို (5)မိနစ်အပြင်သွားတယ်ဆိုရင် ကိုယ့်ရဲ့စိတ်ကို တိုးပွားစေသလို ကိုယ့်ကို အားကောင်းလာစေပါလိမ့်မယ်။ 
ကိုယ်ဟာ မနက်ခင်းမှာ လေ့ကျင့်ခန်းပိုလုပ်တယ်ဆိုရင် နောက်ထပ် ထပ်ဆင့်အနေနဲ့ နောက်ထပ် (12)နာရီအကြာထိ ကိုယ့်ရဲ့စိတ်ကို မြှင့်တင်ပေးလိမ့်မယ်လို့ အာမခံထားပါတယ်။ ဒါအတွက် အကြာကြီး လေ့ကျင့်ခန်း လုပ်စရာမလိုပါဘူး။ အလယ်အလတ် လှုပ်ရှားမှုပုံစံကို မိနစ် (20)လောက် လုပ်ရုံနဲ့ လုံလောက်ပါတယ်။ ဘယ်လို လေ့ကျင့်ခန်းမဆို လုပ်ပြီးနောက်ပိုင်းမှာလည်း ကယ်လိုရီကို လောင်ကျွမ်းစေပါတယ်။ ပြင်းထန်တဲ့လေ့ကျင့်ခန်းတွေဟာ လုပ်ပြီး နောက် (14)နာရီကျော်အထိ ဆက်လက်လောင်ကျွမ်းစေပါတယ်။

အိပ်စက်ခြင်း

လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်တာဟာ ကျန်းမာရေးအတွက် အကျိုးရှိစေပြီး ညဘက်မှာ အိပ်စက် အနားယူဖို့ စွမ်းရည်တွေကို တိုးစေပါတယ်။ ညတိုင်း အိပ်ပျော်ဖို့ ခက်ခဲ‌နေတယ်ဆိုရင် လေ့ကျင့်ခန်း ပြင်းပြင်းထန်ထန် လုပ်တာဟာ တရားထိုင်တာထက် ပိုပြီး ကောင်းမွန်စေပါတယ်။ 
ဒီနေ့ခေတ်မှာ လူအများစုဟာ အိပ်ရေးမဝကြပါဘူး။ တစ်ညလုံးအချိန်ပေးပြီး သူတို့အလုပ်တွေကို အာရုံစူးစိုက်မှ အလုပ်ပိုကြိုးစားတဲ့ပုံစံပြတယ်လို့ တော်တော်များများက ‌ယုံကြည်နေကြပေမယ့် ဒါဟာ တကယ်တော့ ဆန့်ကျင်ဘက် အကျိုးသက်ရောက်မှုတွေ ဖြစ်စေပါတယ်။ တစ်ညမှာ အိပ်ချိန်စုစုပေါင်း (8)နာရီထက်နည်းပြီး အိပ်စက်တာဟာ အလုပ်လုပ်နိုင်စွမ်းတွေကို လျော့ကျစေပါတယ်။ ဒါဟာ ကိုယ့်ရဲ့လုပ်ငန်းခွင်ထဲမှာ တစ်ယောက်ချင်းစီအတွက် သုံးရတဲ့ တစ်နှစ်ကို ဒေါ်လာ (2000)နဲ့ ညီမျှတဲ့ ဆုံးရှုံးမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေပါတယ်။ 
တစ်ညမှာ မိနစ် (90) ဆုံးရှုံးလိုက်တာဟာ နေ့တစ်နေ့တာအတွက် နိုးနိုးကြားကြားရှိနိုင်မှု သုံးပုံတစ်ပုံကို လျော့ကျစေပါတယ်။ ဒါဟာ ပိုင်းလော့တွေ၊ ခွဲစိတ်ဆရာဝန်တွေဟာ ဘာကြောင့် သူတို့ရဲ့ နားချိန်တွေကို တိတိကျကျ သတ်မှတ်ရသလဲဆိုတဲ့ အကြောင်းအရင်းရဲ့ အဖြေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ညတိုင်း (15-30) မိနစ်လောက် နည်းနည်းထပ်အိပ်တာဟာ ကွာခြားမှုတွေကို ဖြစ်စေပါတယ်။
အိပ်ရေးပျက်ခြင်းဟာ တစ်ခြားကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ဆိုးကျိုးများကိုလည်း ဖြစ်စေပါတယ်။ ဒါဟာ နှလုံးရောဂါနဲ့ လေဖြတ်တာတွေ ဖြစ်နိုင်ခြေတွေကို မြင့်တက်စေပြီး ကိုယ်ခံအားစနစ်ကို ထိခိုက်‌စေပါတယ်။ အိပ်ချိန်နည်းပါးတဲ့သူတွေဟာ အအေးမိတာတွေ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့အတွက် အရေးကြီးဆုံးအိပ်တဲ့အဆင့်ကတော့ မှတ်ဉာဏ်တွေဟာ မျက်စိထဲမှာ ရုပ်လုံးတွေပေါ်လာတဲ့ REM( Rapid Eye Movement) အိပ်စပ်ခြင်းပါပဲ။ ဒီအချိန်အတောအတွင်း ကျွန်တော်တို့ဟာ စိတ်ခံစားမှုအတွေ့အကြုံတွေကိုလည်း လုပ်ဆောင်ပြီး မနေ့ကလေ့လာခဲ့တာတွေကို အာရုံခံစားမှုတွေ ပြုလုပ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကိုယ်ရဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်ချတာတွေဟာ ညမှာကောင်းကောင်းအိပ်ပျော်ခဲ့တဲ့ နောက်မှာ တိုးတက်လာပြီး အောင်မြင်မှုတွေ သေသေချာချာရဖို့ အထောက်အကူဖြစ်စေပါတယ်။ 
ကောင်းကောင်း အိပ်စက်အနားယူတာ သေချာစေဖို့အတွက် မနက်ခင်းမှာ နှိုးစက်အသံကြားပြီးရင် ပြန်မမှေးပါနဲ့တော့။ ကိုယ့်အိပ်ချိန်ရဲ့ နောက်ဆုံးတစ်နာရီမှာ အိပ်စက်တာ ပျက်သွားရင် နောက်ဆုံးထတဲ့အခါမှာ အားနည်းပြီး ယိုင်နဲ့နေပါလိမ့်မယ်။ အဲ့ဒီအစား နောက်ဆုံးဖြစ်နိုင်တဲ့အချိန်မှာ နှိုးစက်ပေးပြီး ချက်ချင်းအိပ်ယာက‌နေထပါ။
ညနေခင်းမှာ လျင်မြန်စွာ အိပ်ပျော်စေဖို့ နေ့အချိန်မှာ Blue Light တွေကို ရှောင်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ Blue light တွေဟာ ကိုယ့်ရဲ့ အိပ်ဖို့စွမ်းအင်တွေဖြစ်တဲ့ Melatonin ပမာဏ ကို လျော့ကျစေပါတယ်။ ပြီးတော့ ကိုယ့်ရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်နဲ့စိတ်ကို အိပ်ယာဝင်ရန် အဆင်သင့်ဖြစ်နေစေဖို့ တစ်နာရီအလိုကတည်းက အိပ်ယာဝင်တတ်တဲ့အကျင့်ကို ဖန်တီးထားပါ။ ဆိုလိုတာက အဲ့အချိန်မှာ မသောက်နဲ့၊ မစားနဲ့၊ ကိုယ့်ရဲ့ အီးမေးလ်တွေကို မစစ်နဲ့၊ ဆိုရှယ်မီဒီယာတွေပေါ်မှာ မအိပ်ခင် အချိန်မဖြန်းပါနဲ့လို့ ဆိုလိုတာပါ။ ကိုယ်ဟာ ဆူညံသံတွေကြောင့် အလွယ်တကူနိုးတတ်တယ်ဆိုရင် ကိုယ်အိပ်တဲ့အခါမှာ White Noise လိုမျိုး တစ်သမတ်တည်းဖြစ်နေတဲ့ အသံပေးတီးလုံးသံ အချို့ကို ထားပါ။ ဒါဟာ မငြိမ်သက်တဲ့ ဆူညံသံတွေကို အသံတိတ်စေပြီး ကိုယ့်ရဲ့ အိပ်စက်ခြင်းမှာ ပိုပြီး ကောင်းမွန်စေပါလိမ့်မယ်။

ပိုမိုကျန်းမာတဲ့ ဘဝပုံစံကို ဖန်တီးဖို့ လက်တွေ့ကျတဲ့ နည်းလမ်း (8)ခု။

Rath က လူမှုပတ်ဝန်းကျင်အခြေအနေကြောင့် ပိုမိုကောင်းမွန်တဲ့လူနေမှုပုံစံရအောင် ရွေးချယ်မှုတွေ ပြုလုပ်ဖို့ ကြိုးစားတဲ့အခါမှာ ကွဲပြားသွားနိုင်တယ်လို့ ဆိုထားပါတယ်။ ကိုယ်နဲ့အတူ ပိုမို ကျန်းမာတဲ့ဘဝကို ပိုင်ဆိုင်လိုတဲ့ မိတ်ဆွေတွေ၊ မိသားစုတွေကို ရှာဖွေပါ။ ဒီလိုလုပ်ဖို့ အကြံပြုချက်တစ်ချို့ရှိပါတယ်။ 
1). အိမ်မှာ စားသောက်ကုန် နေရာချထားဖို့ ကြိုးစားပါ။ ကိုယ်မျက်စိနဲ့ မမြင်‌နေတဲ့အရာတွေကို မစားကြပါဘူး။ ဒါကြောင့် ကျန်းမာစေတဲ့ အစားအစာတွေကိုသာ ကိုယ်မြင်နိုင်တဲ့ နေရာမှာထားပါ။ 
2). အပြေးလေ့ကျင့်စက်ပေါ်မှာ ကိုယ့်ရဲ့ Laptop ကိုတင်ပြီး အလုပ်လုပ်တတ်ဖို့ကြိုးစားပါ။
3). မိနစ်20အလုပ်လုပ်ပြီးတိုင်း (2)မိနစ်နားပါ။ ရိုးရိုးလေး အနားဝန်းကျင် လမ်းလျှောက်တာ၊ မတ်တပ်ရပ်တာ၊ ကွေးဆန့်လုပ်တာတွေကို (2)မိနစ်လုပ်ပါ။ 
4). ရင့်မှည့်တဲ့ အသီးတွေနဲ့ အာဟာရဓာတ် များများပါတဲ့ အစိမ်းရောင် ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေကို စားသုံးခြင်းဟာ ကျန်းမာရေးကို ပိုမိုကောင်းမွန်စေပါလိမ့်တယ်။ 
5). Pedometer ၊ ဖုန်း‌ဆော့လ်ဝဲတွေကို သုံးပြီး ကိုယ့်ရဲ့ ခြေလှမ်းအရေအတွက်ကို ကြည့်ပါ။ တစ်နေ့မှာ ခြေလှမ်း (10000) ဒါမှမဟုတ် တစ်ပတ်ကို ခြေလှမ်း (70000) အထိကြိုးစားလျှောက်ပါ။
6). သရေစာတွေအတွက် အခွံမာသီး၊ မုန်လာဥ၊ ပန်းသီး၊ တရုတ်နံနံကြီးနဲ့ အစေ့တွေကို စားပါ။
7). နောက်ကျော နာကျင်မှုကို ရှောင်ရှားဖို့အတွက် ထိုင်တဲ့အခါ ကိုယ့်ရဲ့ကိုယ်အနေအထားကို သေချာစစ်ဆေးပါ။ ကွေးခြင်း၊ မခြင်း၊ လိမ်ခြင်းတွေလို လှုပ်ရှားမှုမျိုးကို ရှောင်ပါ။
8). အိပ်ယာမဝင်ခင်မှာ ကိုယ့်အခန်းဟာ သင့်တင့်သောအပူချိန်နဲ့ အေးနေပါစေ။
ဒီအကြံပြုချက် (၈) ချက်ကို သေသေချာချာလိုက်နာပြီး လက်တွေ့ကျင့်သုံးကြည့်မယ်ဆိုရင် မိတ်ဆွေတို့အနေနဲ့ ပျော်ရွှင်ကျန်းမာတဲ့ဘဝနေထိုင်မှုပုံစံကိုသေချာပေါက် ပိုင်ဆိုင်နိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။ 
ကိုယ့်ရဲ့နေထိုင်မှုပုံစံတိုးတက်ဖို့ လိုလားတဲ့သူ မည်သူမဆို Rath ရဲ့ Eat Move Sleep ကို ဖတ်ပြီး အဲဒီထဲက အကြံပြုချက်တွေ၊ လမ်းညွှန်ချက်တွေအတိုင်း ကိုယ့်ကိုကိုယ် ပြန်စမ်းစစ်သင့်ပါတယ်။ ဒီစာအုပ်ဟာ ကိုယ်ရဲ့‌ ကောင်းမွန်တဲ့ဘဝနဲ့ကျန်းမာရေးအတွက် ကိုယ်တိုင် ဖန်တီးနိုင်ဖို့ လက်တွေ့ကျတဲ့ အရာတွေ၊ သုတေသနတွေနဲ့ စိတ်ဝင်စားစရာ တင်ဆက်ထားတာဖြစ်တဲ့အတွက် မိတ်ဆွေတို့အတွက် တန်ဖိုးရှိတဲ့စာအုပ်တစ်အုပ်ဖြစ်မယ်ဆိုတာ ယုံကြည်ပါတယ်ခင်ဗျာ။

အကြောင်းအမျိုးမျိုး‌ကြောင့် စာဖတ်ဖို့အတွက် အချိန်မပေးနိုင်တာတွေ၊ အဆင်မပြေမှုတွေ တစ်ခုခုရှိမယ်ဆိုရင် အောက်က video လေးကို ဖွင့်ပြီး အသံဖိုင်ကိုလဲ နားထောင်လို့ရအောင် မိတ်ဆွေတို့အတွက် စီစဉ်ပေးထားပါတယ် ခင်ဗျာ။

အားပေးမှုကို အထူးကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

BookDigest